2024 жылғы қаңтар-ақпанда пайдалануға берілген тұрғын үйлердің жалпы ауданы 2023 жылғы қаңтар-ақпанмен салыстырғанда 3,4% азайып, 2073,4 мың шаршы метрге жетті. Оның ішінде 1354,7 мың ш. м көппәтерлі үйлер, ал 699 мың ш.м. жеке үйлер. Тұрғын үйдің басым бөлігі – 1877,6 мың шаршы метр немесе 90,6% жеке құрылыс салушылардың тапсырысы бойынша.

Құрылыс компанияларының көбеюіне қарамастан, бұл елдегі тұрғын үй құрылысының даму динамикасына ешқандай әсер етпейді. Бұған қоса сапасыз құрылыс пен жосықсыз құрылыс салушылар проблемасы әлі де өзекті.

Былтыр құрылыс саласында әкімшілік құқықбұзушылықтар саны 35,1% өсіп, 5,2 мың оқиғаға жетті. Ең көп тараған заңбұзушылық – жобасыз немесе жобасы бар, бірақ сараптамасыз құрылыс. 2023 жылы осындай 1,7 мың факт анықталған.

Екінші орында – техникалық қадағалаусыз объектілерді салу, 1,1 мың жағдай болды. Құрылыс алаңдарында сараптамалық немесе инженерлік-техникалық жұмыстарды жүргізу кезінде бұзушылықтар үш есе, қабылдау және іске қосу нормаларын сақтамау екі есе көп болды.

Компаниялардың сенімділік дәрежесін талдау шеңберінде ұлттық банктің нарықтық сауалнамасының деректері бойынша құрылыс секторындағы кәсіпорындардың тек 29,3%-ы тұрақты. Бұларға ірі құрылыс холдингтері ғана кіреді деп болжауға болады. Ал компаниялардың 28,7%-ының жағдайы мүшкіл.

Құрылыс компанияларының қызметін шектейтін ең көп кездесетін мәселелер:

Материалдар, конструкциялар, бұйымдар құнының жоғары болуы;
Тапсырыстардың болмауы;
Салықтық жүктемелер;
Басқа құрылыс компанияларының бәсекелестігі;
Білікті жұмысшылардың жетіспеуі;
Компаниялардың меншікті қаржылық ресурстарының тапшылығы;
Несиелер бойынша жоғары пайыздық мөлшерлемелер;
Құрылыс инфрақұрылымының болмауы және тозуы.

Аталмыш қиындықтарға негізінен жеке нысандарды салатын, тәжірибесі аз немесе құрылысты аяқтауды бастапқыда жоспарламайтын шағын компаниялар тап болады. Дәл осы әзірлеушілер барлық ықтимал заңдар мен ережелерді бұзады. Соның салдарынан азаматтар алданады.

Сонымен қатар ірі құрылыс салушылар халық үшін сенімді ғана емес, олар экономикада маңызды рөл атқарады. Ірі құрылыс салушылар әдетте ұзақ жұмыс тарихына байланысты тәжірибеге бай. Үлкен қаржылық және материалдық ресурстарға қол жеткізе отырып, олар жобалардың тұрақты орындалуын қамтамасыз ете алады және жоғары сапалы материалдарды пайдаланады. Мұндай компаниялар өздерінің беделін сақтауға және жұмыстың жоғары стандартын қамтамасыз етуге елеулі ынталандыруға ие.

Еліміздің ірі қалаларында жұмыс істейтін құрылыс компанияларының жеке рейтингінде алғашқы екі орынды BI Group және BAZIS-A иеленді. Олар барлық басқа компаниялардан айтарлықтай алда. Мысалы BI Group-та 65 жоба жұмыс істеп тұр, ал қазірдің өзінде 135 жоба жүзеге асырылды. Ал BAZIS-A 28 нысанды пайдаланса, 61 нысанның құрылысы аяқталды.

Салынып жатқан нысандары көп әзірлеушілердің арасында мыналарды да атап өтуге болады: Sensata Group (17 нысан), Qazaq Stroy (15 нысан), Tumar Group (15 нысан).

Аяқталған нысандар саны бойынша мына компаниялар бірінші орынға RAMS Qazaqstan (25 нысан) шықты, одан кейін NOVEC (15 нысан), Otau Group, ETASA Construction, Halyk Aktiv (әр компаниядан 14 нысан).

Талқылау